Thứ Bảy, 3 tháng 11, 2012

20 NĂM NGÀY MẤT NGUYỄN TẤT NHIÊN


CHS BỒ ĐỀ LÊ NGỌC TÂM NIÊN KHÓA 1967 - 1974
(Blog: chsbodelengoctam - Smail: lengoctam138@gmail.com)
Trái qua: Lê văn Túc (Pháp văn), Nguyễn Thành Tài - 0913.459331, Nguyễn Thìn  (Chết) Lê Văn Vạn (Chết)

===NGUYỄN TẤT NHIÊN gã cuồng thơ yểu mệnh 


     Nguyễn Tất Nhiên tên thật là Nguyễn Hoàng Hải, sinh năm 1952 tại Đức Tu, Biên Hòa. Sinh thời anh chẳng đi đâu xa, chỉ quanh quẩn trong hai thành phố Biên Hòa và Sài Gòn. Lần đầu tiên tôi gặp Nhiên là dạo cuối năm 1972, tại nhà thi sĩ Du Tử Lê, một căn phòng nhỏ ở số 8, đường Hồng Thập Tự (nay là Nguyễn Thị Minh Khai). Nguyễn Tất Nhiên là "khách thơ" thường xuyên tạm trú ở đó. Lần nào tôi tới cũng thấy anh đang cặm cụi làm thơ. Tôi không hiểu tại sao trong căn phòng chật hẹp như thế, mà thằng bé Lê Tử Du, con trai của Du Tử Lê, còn đỏ hỏn, lại có thể chịu đựng nổi khói thuốc mịt mù của Nhiên phả ra như khói tàu hỏa. Nguyễn Tất Nhiên hút liên tục. Điếu này vừa dứt lại mồi tiếp điếu khác, quăng tàn thuốc la liệt xuống sàn. Lê coi Nhiên như một đứa em ruột thịt, nên Lê dọn nhà đi đâu, Nhiên cũng đi theo. 

Gã cuồng thơ yểu mệnh

ĐOÀN THẠCH HÃN
    Có những người chết trẻ, nhưng tên tuổi và tác phẩm của họ còn ở lại rất lâu với cuộc đời. Đó là Đặng Thế Phong (24 tuổi), Hoàng Quý (26 tuổi), Hàn Mặc Tử (28 tuổi), Bích Khê (30 tuổi)... Tất cả đều là những bậc tài hoa, mệnh yểu! Trong số họ, tôi hay nghĩ về bạn tôi, nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên. Anh chỉ nấn ná với dương gian đến năm 40 tuổi.
     Năm 1937, ở tuổi 17, Chế Lan Viên trình làng tập thơ "Điêu tàn", được coi như một kỳ tích. Năm 14 tuổi (1966), Nguyễn Tất Nhiên đã có "Nàng thơ trong mắt", rồi hai năm sau, mới tròn 16 tuổi, cùng với thi văn đoàn Tiếng Tâm Tình, Nhiên lại có tập "Dấu mưa qua đất" và 18 tuổi có tập "Thiên tai", đều ký bút danh Hoài Thi Yên Thi. Trần Đăng Khoa mới 10 tuổi đã có tập thơ riêng, được xem như thần đồng, nhưng đó là thơ dành cho thiếu nhi. Còn với thơ tình thì Nguyễn Tất Nhiên đã lập nên một kỷ lục. Có điều, chỉ với một "Điêu tàn" thôi, Chế Lan Viên đã trở thành một cây đại thụ. Còn Nguyễn Tất Nhiên, với bút hiệu Hoài Thi Yên Thi, thì dù đã in 3 tập thơ rồi, vẫn còn là một… mầm xanh! Trong làng thơ miền Nam trước 1975, với cái bút hiệu còn thơm mùi giấy học trò như thế, chàng thiếu niên của vùng đất Đồng Nai vẫn chỉ mới là con chim sẻ vừa ra ràng. Nhưng vài năm sau, khi trở thành Nguyễn Tất Nhiên, với sự chắp cánh của nhạc sĩ Phạm Duy, con chim sẻ ấy đã vững cánh bay xa…
Nguyễn Tất Nhiên tên thật là Nguyễn Hoàng Hải, sinh năm 1952 tại Đức Tu, Biên Hòa. Sinh thời anh chẳng đi đâu xa, chỉ quanh quẩn trong hai thành phố Biên Hòa và Sài Gòn. Lần đầu tiên tôi gặp Nhiên là dạo cuối năm 1972, tại nhà thi sĩ Du Tử Lê, một căn phòng nhỏ ở số 8, đường Hồng Thập Tự (nay là Nguyễn Thị Minh Khai). Nguyễn Tất Nhiên là "khách thơ" thường xuyên tạm trú ở đó. Lần nào tôi tới cũng thấy anh đang cặm cụi làm thơ. Tôi không hiểu tại sao trong căn phòng chật hẹp như thế, mà thằng bé Lê Tử Du, con trai của Du Tử Lê, còn đỏ hỏn, lại có thể chịu đựng nổi khói thuốc mịt mù của Nhiên phả ra như khói tàu hỏa. Nguyễn Tất Nhiên hút liên tục. Điếu này vừa dứt lại mồi tiếp điếu khác, quăng tàn thuốc la liệt xuống sàn. Lê coi Nhiên như một đứa em ruột thịt, nên Lê dọn nhà đi đâu, Nhiên cũng đi theo. Về sau, Du Tử Lê mua được một căn nhà trong làng Báo Chí ở bên kia cầu Sài Gòn và trở thành hàng xóm, láng giềng của tôi. Tôi ở cuối đường số 2. Giữa đường, có Cung Văn - Nguyễn Vạn Hồng, sát với nhà văn Thụy Vũ. Đầu đường, có họa sĩ Phạm Văn Hạng và Phan Kim Thịnh (tức nhà báo Lý Nhân, người hay viết cho An ninh thế giới sau này). Đường số 3 có Nguyễn Đình Toàn. Du Tử Lê ở đường số 4. Vài lần, Nguyễn Tất Nhiên ghé tìm, nhưng Du Tử Lê đi công tác xa, không có nhà. Chẳng còn ai thân thiết ở đây, thế là bất đắc dĩ, Nhiên qua ở lại nhà tôi.
     Những lần ghé lại, Nhiên dường như không ngủ, cứ lục đục suốt đêm để pha càphê, hút thuốc và làm thơ.  Sáng, tôi chạy ra quán mua bàn chải đánh răng, khăn mặt về cho khách. Nhiên khoát tay lia lịa: "Khỏi, khỏi. Để chiều về Biên Hòa tắm luôn một lượt. Ông đọc bài thơ tôi mới làm tối qua đây này". Nguyễn Tất Nhiên không cần quan tâm đến bất cứ một điều gì khác ngoài thơ. Anh say thơ đến điên cuồng, đến mức lập dị. Lần nào gặp, tôi cũng thấy anh mặc chiếc áo ca-rô, bỏ ngoài quần tây nhăn nhúm, chân đi đôi dép lẹp xẹp, khá lôi thôi và bất cần.
     Những cây viết trẻ miền Nam đều coi tạp chí Văn là mảnh đất ươm mầm, được Văn chọn đăng truyện ngắn hay thơ là lấy làm hãnh diện lắm, coi như đó là dấu ấn trưởng thành. Một hôm, tôi và Du Tử Lê, mỗi người có một bài viết về Nguyễn Tất Nhiên và Kim Tuấn (tác giả những bài thơ nổi tiếng "Anh cho em mùa xuân","Những bước chân âm thầm") trên tờ Văn Học do anh Phan Kim Thịnh làm chủ bút. Báo ra, cầm tờ Văn Học trên tay, Nguyễn Tất Nhiên nói: "Phải chi được đăng trên tờ Văn thì hay biết mấy!". Khi đó, Nhiên đã nổi tiếng, nhưng anh vẫn còn giữ nguyên cái mơ ước rất dễ thương của tuổi học trò.
Tôi với Nguyễn Tất Nhiên gặp nhau rất nhiều lần, có những lần ngồi quán càphê suốt buổi, nhưng vẫn không thân bằng so với đạo diễn Lê Cung Bắc thân với Nguyễn Tất Nhiên. Mới đây, tôi có hỏi Lê Cung Bắc: "Hồi đó, anh đi đâu trên Biên Hòa mà gắn bó với Nguyễn Tất Nhiên như thế?". Bắc kể: "Năm 1973, sau khi học xong cao học, tôi bị động viên vào trường sĩ quan Thủ Đức. Ra trường, bị thuyên chuyển lên Biên Hòa. Ở đó, tôi có mướn một căn phòng nhỏ trên đường Ngô Quyền để tá túc. Một buổi chiều, tôi từ Sài Gòn lên Biên Hòa. Xuống bến xe, đi bộ lững thững về nhà, ngang qua quán càphê Tuyệt, thì có một thanh niên ăn mặc lôi thôi, lếch thếch, trông rất lãng tử, từ trong quán đi ra, cứ lẽo đẽo theo sau. Đến đầu ngõ, tôi sắp quẹo vào, thì người thanh niên đó vượt lên hỏi, có phải anh là Lê Cung Bắc không? Tôi gật đầu. Người thanh niên tự giới thiệu mình là nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên, ái mộ tôi đã lâu, mãi đến bây giờ mới được gặp. Lúc bấy giờ thơ của Nhiên đã có tiếng tăm. Tôi lại là người yêu thơ, nên hai chúng tôi kéo nhau vào một quán càphê gần đó ngồi nói chuyện. Nguyễn Tất Nhiên tâm sự, trong đời Nhiên có hai người mà anh yêu mến và kính phục tài năng nhất. Về thi ca là Du Tử Lê, về thoại kịch là Lê Cung Bắc. Từ đó tôi và Nhiên trở nên gắn bó. Tôi coi Nhiên như em và thương nó vô cùng. Một thời gian sau, Nguyễn Tất Nhiên nói với tôi, nhạc sĩ Phạm Duy phổ thơ của Nhiên, mà chỉ để tên một mình ông trên bản nhạc, chứ không có tên tác giả bài thơ. Hiện các ca sĩ đang hát ì xèo mà chẳng thấy ai trả cho Nhiên một cắc bạc nào hết. Tôi đưa Nguyễn Tất Nhiên đến gặp nhà văn Chu Tử, chủ bút nhật báo Sóng Thần, tờ báo mà tôi có tên trong nhóm chủ trương. Ngay hôm sau, ông Chu Tử phang Phạm Duy một bài khá nặng trên mục Ao Thả Vịt. Thế là nổi đình, nổi đám. Về sau, nghe nói nhà xuất bản hay ai đó có điều đình và gửi cho Nhiên một số tiền, không biết là bao nhiêu. Có tiền, Nhiên nói muốn may tặng tôi một bộ veston, vì gia đình Nhiên là chủ một tiệm may khá nổi tiếng ở Biên Hòa. Nhưng tôi từ chối…"
     Lê Cung Bắc còn nhận xét, Nguyễn Tất Nhiên rất dễ thương, dù có vẻ hơi bất bình thường. Nhiên từng khoe là anh giả điên rất giỏi, đến độ qua mặt được cả hội đồng giám định y khoa, để khỏi bị đi lính. Rồi Nhiên tự diễn xuất cho Bắc coi. Coi xong, Lê Cung Bắc cười ngặt nghẽo: "Chú mày có vẻ điên thật hơn là giả điên!". Sau ngày 30-4-1975, Nguyễn Tất Nhiên làm việc tại ban điều hành Hợp tác xã xe lam Biên Hòa, thỉnh thoảng vẫn về Sài Gòn, ngồi uống rượu với Lê Cung Bắc, cho đến ngày Nguyễn Tất Nhiên rời xa quê hương.
    Nguyễn Tất Nhiên cũng rất thân với nhà thơ Phạm Chu Sa. Một lần ngồi uống rượu, Phạm Chu Sa nhận xét: "Bút hiệu Nguyễn Tất Nhiên nghe ngồ ngộ. Có vẻ hay và chững chạc hơn là Hoài Thi Yên Thi nhiều". Nguyễn Tất Nhiên bộc bạch ngay: "Bút hiệu này do Du Tử Lê đặt. Ngay lần đầu mới gặp, Lê đã chê cái bút hiệu Hoài Thi Yên Thi". Nguyễn Tất Nhiên hỏi Du Tử Lê: "Bạn bè em cũng chê. Cái bút hiệu này hơi sến phải không?". Lê đáp: "Tất nhiên". Khi biết là họ Nguyễn, Du Tử Lê mới nói: "Nguyễn, tất nhiên, sao không lấy là Nguyễn Tất Nhiên". Vậy là cái tên định mệnh đó ra đời, gắn chặt với thi nghiệp một con người tài hoa bạc mệnh.
     Đầu thập niên 80 (của thế kỷ trước), Nguyễn Tất Nhiên sang Pháp, được vài năm thì qua Mỹ định cư. Lúc này bệnh tâm thần của Nhiên, từ giả thành thật và có phần nặng thêm. Ngày 3-8-1992, Nguyễn Tất Nhiên đã tìm đến một ngôi chùa tại quận Cam (California), uống nhiều thuốc an thần rồi vào xe hơi, nằm chết ở đó! Lúc này anh vừa tròn tuổi 40.
Đây là bài thơ được xem là cuối cùng của Nguyễn Tất Nhiên.
TÌNH ƠI HỠI TÌNH
Lâu rồi… không nhớ bao lâu
Tìm nhau trong cõi bạc đầu nhân gian
Em về dưới gót trăng tan
Có nghe thiên cổ tiếng ngàn thông đau.
Lâu rồi… lâu lắm xa nhau
Còn chăng hư ảnh trong màu thời gian
Em đi tóc lộng mây ngàn
Ngàn mây lộng khổ mây bàng bạc theo
Lâu rồi… không biết bao nhiêu
Nắng mưa trên những tan xiêu đỗ đời
Hôm em êm ả điệu ngồi
                Sau lưng là những tình ơi hỡi tình. 

     Mới đây, một tờ báo in trong nước đã có bài viết nhắc lại vụ kiện bản quyền nổi đình, nổi đám một thời giữa Nguyễn Tất Nhiên và Phạm Duy. Nhạc sĩ Phạm Duy phát biểu: "Vụ kiện này hắn hơi điên khùng đấy, hắn ở nhà thương điên ra mà. Tôi đâu có chịu trách nhiệm về vấn đề bản quyền. Ngày ấy, Nguyễn Tất Nhiên có bao giờ nói thẳng với tôi đâu mà chỉ qua những người khác. Tôi chỉ phổ nhạc thôi, còn nhà xuất bản trả tiền hắn chứ. Tôi không mất một xu nào cho hắn. Còn các nhà xuất bản có trả hắn không thì tôi không biết". Theo tôi thì việc ai trả tiền bản quyền và trả bao nhiêu cho Nguyễn Tất Nhiên không quan trọng. Vấn đề là một tác giả như Phạm Duy thừa hiểu rằng, khi một nhạc sĩ phổ thơ của thi sĩ nào đó, thì tên của tác giả bài thơ phải được đứng chung với tên của nhạc sĩ trên mọi ấn phẩm. Bởi vì, nhờ công sức của cả hai gộp lại mới thành ca khúc.
      Nguyễn Tất Nhiên đã thành người thiên cổ và Phạm Duy cũng đã gần đất xa trời. Mọi thứ đã bị bụi thời gian phủ lấp. Nhắc lại chuyện này cũng chỉ như là một giai thoại giữa hai con người nổi tiếng, thuộc hai thế hệ khác nhau. Để có cớ nhớ về một nhà thơ, người bạn tài hoa đã khuất dặm mây ngàn…

NHỮNG BÀI THƠ HAY CỦA NGUYỄN TẤT NHIÊN (nGỌC tÂM yêu thích )


Cho nhỏ ngày thi

Ngày thi sắp gần kề rồi đó nhỏ
Nhỏ lo năm mà ta ngại tới mười
Sợ bài thi làm nhỏ biếng môi cười
Ta thật sự nghe lòng đau khôn xiết

Ta tưởng tượng nếu nhỏ mà thi rớt
Nhỏ sẽ buồn như những lá thu bay
Lệ thắm nồng ướt đẫm chiếc khăn tay
Như có dạo nhỏ buồn ta phải đổ

Ta tưởng tượng nếu nhỏ mà thi đổ
Nhỏ có mừng chưa chắc đã hơn ta
Nụ nhỏ cười sẽ rực rở như hoa
Nổi sung sướng ửng hồng đôi má đỏ

Ngày thi đã gần kề rồi đó nhỏ
Ta không thi nhưng hồi hợp lạ thường
Đêm ta nằm cầu mong Chúa xót thương
Cho nhỏ đổ dẩu ta… người ngoại đạo.


Chuông mơ
Áo em trắng cả sân trường trắng
Tan học chiều nay có ngẩn ngơ ?
Chiều nay anh ở xa lăng lắc
Em gầy guộc, em mong manh
Em chưa đủ sức long đong cùng chàng
Em ngây thơ đến rỡ ràng
Em chưa đủ lượng khoan hồng thứ dung
Em tội nghiệp, em tủi thân
Em chưa tự chủ kíp ngăn lệ ràn…
Lôi người té sấp gian nan
Lỗi tôi, ừ đó, muôn phần lỗi tôi.
Bởi yêu em sầu khổ dịu dàng

Bởi yêu em nên sầu khổ dịu dàng
Những kỉ niệm đời xin hãy còn xanh
Có một ngày mình bỏ trường bỏ lớp
Cùng ra đi như định luật Trời dành
Nắng bờ sông như màu trang vở cũ
Thuở học trò em làm khổ ai chưa?
Anh muốn khóc trong buổi đầu niên học
Bàn tay xương cầm hờ hững văn bằng
Em hãy đứng trước gương làm dáng
Tự khen minh: “đẹp quá!” đi em
Lỡ mai kia mốt nọ theo chồng
Còn đôi chút luyến lưu thời con gái
Em hãy ra bờ sông nhìn nắng trải
Nhớ cho mình dáng dấp người yêu
Lỡ dòng đời tóc điểm muối tiêu
Còn giây phút chạnh lòng như mới lớn.
Mình hãy trách đời nhau nhiều hư hỏng
Rồi giận hờn cho kỉ niệm đầy tay
Thu miền Nam không thấy lá vàng bay
Anh phải nói: buồm chúng ta màu trắng
Tình cứ đuổi theo người như chiếc bóng
Người thì không bắt bóng được bao giờ
Anh muốn khóc trong buổi đầu niên học
Bởi yêu em nên sầu khổ dịu dàng.


Duyên tình con gái Bắc



ta sẽ về thương lại nhánh sông xưa
thương lại bóng hình người năm năm trước...
em nhớ giữ tính tình con gái Bắc
nhớ điêu ngoa nhưng giả bộ ngoan hiền
nhớ dịu dàng nhưng thâm* ý khoe khoang
nhớ duyên dáng, ngây thợ..mà xảo quyệt !
ta sẽ nhớ dặn dò lòng nên tha thiết
nên vội vàng tin tưởng chuyện vu vơ
nên yêu đương bằng khuôn mặt khờ khờ
nên hùng hổ...để đợi giờ thua thiệt !
nghe nói em vừa thi rớt Luật
môi trâm anh tàn héo nụ-xa-vời
mắt công nương thầm khép mộng-chân-trời
xin tội nghiệp lần đầu em thất vọng !
(dù thật sự cũng đáng đời em lắm
rớt đi Duyên, rớt để thương người !)
ta -- thằng ôm hận tú tài đôi
không biết tìm ai mà kể lể
chim lớn thôi đành cam rớt lệ
ngày ta buồn thần thánh cũng thôi linh !
nếu vì em mà ta phải điên tình
cơn giận dữ đã tận cùng mê muội
thì đừng sợ, Duyên ơi, thiên tài yếu đuối
tay tre khô mối mọt ăn luồn
dễ gãy dòn miểng vụn tả tơi xương
khi tàn bạo siết cổ người yêu dấu !
em chẳng bao giờ** rung động cũ
ta năm năm nghiệt ngã với tình đầu
nên trở về như một con sâu
lê chân mỏng qua những tàn cây rậm
nuôi hy vọng sau ngàn mưa nắng lậm
lá-xanh-em chưa dấu lở loang nào
để ta còn thi sĩ nhất loài sâu
nhìn lá nõn, tiếc, thèm...đâu dám cắn !
nếu vì em mà thiên tài chán sống
thì cũng vì em ta ngại bước xa đời !

 Gái Bắc

Em nhớ giữ tánh tình con gái bắc
Nhớ diêu ngoa nhưng giã bộ ngoan hiền
nhớ thật thà nhưnh thâm ý khoe khoang
Nhớ duyên dáng ngây thơ mà xão nghuyệt
Ta cố dặn dò lòng nên tha thiết
nên dễ dàng tin tưởng chuyện vu vơ
nên yêu dương bằng gương mặt khờ khờ
nên hùng hổ dễ dợi chờ thua thiệt
hay tin em vừa thi rớt luật
môi trâm anh tàn héo nụ xa vời
mắt công nương thầm khép mộng chân trời
ôi tội nghiệp lần dầu em thất vọng
(dù thật vậy cũng dáng dời em lắm )
rớt di Duyên rớt dể thương người
ta thằng mang hận tú tài dôi
tâm sự buồn không biết tìm ai kể lễ
Chim lớn thôi dành cam rớt lệ
Ngày ta buồn thần thánh cũng thôi linh
nếu vì em mà ta phải diên tình
Cơn giận dữ dã tột cũng mê muội
Thì dừng sợ Duyên ơi thiên tài yếu duối
Ta tre khô mối mọt ăn luồn
dễ gãy dòn tơi ta miêng sương
khi tàn bạo xiết cỗ người yêu dấu
Em chằng bao giờ rung dộng cũ
Ta quang năm nguyệt ngã với tình sầu
dễ trở về như một con sâu
lê chân mõng qua các tàn cây lậm
Nuôi hy vọng sau ngàn mưa nắng lậm
Lá xanh em chưa vết lỡ loan nào
dễ ta thành thi sĩ nhất loài sâu
nhìn lá nõn tiếc thèm dâu dám cắn
Nếu vì em mà thiên tài chán sống
Thì cũng vì em ta ngại bước xa dời ...

Uyên ương

Tình đã đến trong những ngày địa ngục
Trong những ngày người, thú phải như nhau
Trong những ngày ác quỷ tọa ngai cao
Phô nanh vuốt bày gươm đao xiềng xích

Ta gượng sống giữa bao trùm nỗi chết
Tay khăng khăng cầm giữ nụ hoa hồng !
Khi yêu ai ta mãnh liệt sinh tồn
Ta chịu đựng phi thường, cực hình man rợ. 

Vai kịch thảm đời chọn ta đảm nhận
Ðơì chọn ta để chà đạp không nương
Lúc em vừa chợt hiểu, chợt ngùi thương
Thì hai đứa còn đâu cơ hội nữa ! 

Tình đã đến trong những ngày nhuộm đỏ
Trong những ngày Thượng Ðế phải ra đi
Trong những ngày giá trị của lương tri
Ðược thẩm định bằng tín điều duy vật !

Tình đã đến trong những ngày địa ngục
Trong những ngày cướp của, sát nhân
Trong những ngày nhãn hiệu "nhân dân"
Dán bừa bãi trên mỗi hành vi bạo ngược ! 

Có những chiều ta muốn hôn em, rồi khóc
Mùa bình an nào chờ đợi uyên ương ?
Nhớ hôm xưa em mảnh khảnh tan trường
Hương trinh khiết ngây ngây chiều nắng lụa

Áo đông phương còn e dè trước gió
Ðôi tà ngoan chưa phỉ sức tung tăng
Bụi trần gian chưa gợn vướng mi cong
Thơ ta sáng theo hồn ta trẻ nhỏ 

Nhớ hôm xưa em bình minh thiếu nữ
Môi vô tư chưa bợn nhuốm hơi người
Tay măng tơ chưa vọc nước dòng đời
Tóc bính thảnh thơi chưa phiền khói thuốc 

Ta lẽo đẽo theo tình ê ẩm bước
Ðể chiều về nghẹ thấm thía gian nan !
Nhớ hôm xưa em mơ mộng nhẹ nhàng
Hay hát khẻ đôi bài tình man mác 

Trang thư nhỏ ép bông hoa, làm dáng
Cài tơ nhung lên tóc mượt, làm duyên
Cười với tình nhưng... tránh vội sang bên
Như thể sợ tình yêu làm lấm áo ! 

Chim trong tổ biết chi đời giông bảo
Em con cưng nào biết tuổi lưu đày
Em yên vui sao đoán được một ngày
Run tay vuốt máu chồng nơi lao ngục ! 

Em gia giáo phải lòng anh lang bạt
Xưa, lặng nhìn nhau tim đập, vì yêu
Nay, lén nhìn nhau bi thiết vợ chồng tù
Khoảng phân cách hai lần rào gai thép ! 

Xưa nước mắt giận hờn "anh thấy ghét"
Giờ mau tay quệt lệ thảm, thân tàn
Ngó theo em ra tắm vũng trâu đầm
Thất thiểu bước nối chân hàng nữ tội 

Ta thờ thẫn không hay mình khụy gối
Ngồi bệt hồi nào trong lúc đứng đeo song...
Giá phận người phải trả bằng đau thương
Chẳng hạn định bao nhiêu là cùng tận

Thôi, hãy cùng ta coi thường sự sống
Hãy cùng ta lãng mạng giữa gông cùm !
Dành lại đi em giọt lóng lánh dang rưng
Hương buồn bã cũng đừng nên phí phạm 

Dành lại đi em giọt ngùi giọt ngậm
Lỡ mai xa còn... mòi mặn đôi dòng
Thuở ly tan, còn luyến tiếc đây, gần
(đời mất mát lường đâu nổi mà giữ ?) 

Ta lê lết qua từng giờ nhừ tử
Ngày bức hơi, đêm tra tấn tinh thần
Bốn thước vuông ngọ nguậy hai mươi thằng
Bị đè bẹp, dĩ nhiên con thú đẹt ! 

Bạn tù ơi vô tình bây ác nghiệt
Cơm thăm nuôi ta liếc trộm chực thầm
Bây ăn rơi, ăn rớt dửng dưng
Lại nói dóc : bo bo ngon hơn gạo ! 

Ta nhẫn nhục qua từng giờ tàn bạo
Chứng kiến thân nhân cha mẹ trần truồng
Chứng kiến nạn nhân sợ chết cuống cuồng
Trước họng súng lạnh lùng tùy tiện ! 

Ta ngán ngẩm qua từng phen khựng, điếng
Chứng kiến bạn bènghệ sĩ bán lương tâm
Chứng kiến nhà tu bán rẻ linh hồn
Bán giáo chủ chọ cửa hàng thực phẩm ! 

Hỡi đầu óc kẻ nuôi mồm cẩn thận
Ngày mai có định mệnh của ngày mai !
Thôi, hãy cùng ta uống, cạn, em ơi
Bi đát xuống ruột non chờ tiêu hóa

Em sẽ thấy hận thù là phép la.
Tháp cho người đôi cánh lớn hăng say
Như đại bàng khi dũng mãnh nghiêng vai
Săn hạnh phúc từ vòm trời lý tưởng !

Em Hiền Như Ma Soeur

by Nguyễn Tất Nhiên
Ma Soeur
đưa em về dưới mưa 
nói năng chi cũng thừa 
phất phơ đời sương gió 
hồn mình gần nhau chưa? 
tay ta từng ngón tay 
vuốt lưng em tóc dài 
những trưa ngồi quán vắng 
chia nhau tình-phôi-thai
xa nhau mà không hay 
(hỡi em cười vô tội 
đeo thánh giá huy hoàng 
hỡi ta nhiều sám hối 
tính nết vẫn hoang đàng!) 
em hiền như “ma soeur” 
vết thương ta bốn mùa 
trái tim ta làm mủ 
“ma soeur” này “ma soeur”! 
có dịu dàng ánh mắt? 
có êm đềm cánh môi? 
ru ta – người bệnh hoạn 
ru ta suốt cuộc đời 
(cuộc đời tên vô đạo 
vết thương hành liệt tim!)
đưa em về dưới mưa 
xe lăn đều lên dốc 
chở tình nhau mệt nhọc!
đưa em về dưới mưa 
áo dài sầu hai vạt 
khi chấm bùn lưa thưa... 
đưa em về dưới mưa 
hỡi em còn nít nhỏ 
chuyện tình nào không xưa? 
vai em tròn dưới mưa 
ướt bao nhiêu cũng vừa 
cũng chưa hơn tình rụng 
thấm linh hồn “ma soeur”... 
(1971)


Linh Mục
1.
dĩ vãng là địa ngục 
giam hãm đời muôn năm 
tôi – người yêu dĩ vãng 
nên sống gần Sa-tăng 
ngày kia nghe lời quỷ 
giáng thế thêm một lần 
trong kiếp người linh mục 
xao gầy cơn điên trăng! 
2.
vì tôi là linh mục 
không mặc áo nhà giòng 
nên suốt đời hiu quạnh 
nên suốt đời lang thang! 
vì tôi là linh mục 
giảng lời tình nhân gian 
nên không có thánh kinh 
nên không có bổn đạo 
nên không có giáo đường 
(một tín đồ duy nhất 
vừa thiêu hủy lầu chuông!)
vì tôi là linh mục 
phổ lời tình nhân gian 
thành câu thơ buồn bã 
nên hạnh phúc đâu còn 
nên người tình duy nhất 
vừa thiêu hủy lầu chuông!
vì tôi là linh mục 
không biết mặt thánh thần 
nên tín đồ duy nhất 
cũng là đấng quyền năng! 
3.
tín đồ là người tình 
người tình là ác quỷ 
ác quỷ là quyền năng 
quyền năng là tín đồ 
tín đồ là người tình 
thiêu hủy lầu chuông tôi 
(vì tôi là linh mục 
giảng lời tình nhân gian!)
4.
vì tôi là linh mục 
không biết rửa tội người 
nên âm thầm lúc chết 
tội mình còn thâm vai... 
(1970)


Hai năm tình lận đận
Hai năm tình lận đận
1.
hai năm tình lận đận 
hai đứa cùng xanh xao 
mùa đông, hai đứa lạnh 
hơi thở dài như nhau (?) 
hai năm tình lận đận 
hai đứa cùng hư hao 
(em không còn thắt bính 
nuôi dưỡng thời ngây thơ 
anh không còn luýnh quýnh 
giữa sân trường trao thư!) 
hai năm tình lận đận 
hai đứa đành xa nhau 
em vẫn còn mắt biếc 
anh vẫn còn nôn nao 
ngoài đường em bước chậm 
trong quán chiều anh ngóng cổ cao...
2.
em bây giờ, có lẽ 
toan tính chuyện lọc lừa 
anh bây giờ, có lẽ 
xin làm người-tình-thua 
chuông nhà thờ đổ mệt 
tượng Chúa gầy hơn xưa 
Chúa bây giờ, có lẽ 
rơi xuống trần gian, mưa 
(dù sao thì Chúa cũng 
một thời làm trai tơ 
dù sao thì Chúa cũng 
là đàn ông... dại khờ!)
anh bây giờ, có lẽ 
thiết tha hơn tín đồ 
nguyện làm cây thánh giá 
trên chót đỉnh nhà thờ 
cô đơn nhìn bụi bặm 
làm phân bón rêu xanh 
(dù sao cây thánh giá 
cũng được người nhân danh!)
3.
hai năm tình lận đận 
em đã già hơn xưa!... 
(1972)

 KHÚC TÌNH BUỒN

by Nguyễn Tất Nhiên

(1)
Người từ trăm năm
về qua sông rộng
ta ngoắc mòn tay
trùng trùng gió lộng(thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
thà như giọt mưa
khô trên tượng đá
có còn hơn không
mưa ôm tượng đá)Người từ trăm năm
về khơi tình động
ta chạy vòng vòng
ta chạy mòn chân
nào hay đời cạn(thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
thà như giọt mưa
khô trên tượng đá
có còn hơn không
mưa ôm tượng đá)Người từ trăm năm
về như dao nhọn
ngọt ngào vết đâm
ta chết âm thầm
máu chưa kịp đổ(thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
thà như giọt mưa
khô trên tượng đá
có còn hơn không
mưa ôm tượng đá)(2)
Thà như giọt mưa
gieo xuống mặt người
vỡ tan vỡ tan
nào ta ân hận
bởi còn kịp nghe
nhịp run vồi vội
trên ngọn lông măng(người từ trăm năm
vì ta phải khổ)

(1970)


Thiên thu

sao thiên thu không là xa nhau? 
nên mưa xưa còn giăng ngang 
hồn sầu tôi đứng như cây cột đèn gẫy gập 
và một con đường cúp điện rất lâu!
sao thiên thu không là chôn sâu? 
nên nắng xưa còn hanh mái tóc nhầu 
tôi đứng như xe tang ngừng ngập 
và một họ hàng khăn trắng buồn đau!
sao thiên thu không là đường chim? 
nên mây năm xưa còn trên tay phiền 
tôi đứng như tường vôi luống tuổi 
và những tàng xanh chùm gởi quê hèn!
sao thiên thu không là lãng quên? 
nên tình xưa còn cháy âm thầm tôi 
đứng như căn nhà nám lửa 
và những người thân trốn chạy vội vàng!
sao thiên thu không là sương tan? 
nên mặt trời xưa còn gượng huy hoàng 
tôi đứng như dòng sông yên lặng 
và những cánh buồm kiệt sức lang thang!
sao thiên thu không là thiên thu? 
nên những người yêu là những ngôi mồ 
tôi đứng một mình trong nghĩa địa 
và chắc không đành quên khổ đau! 
(1970)

Trong thơ lục bát, anh vẫn theo vần nhịp cũ nhưng lối diễn đạt rất là thảnh thơi, thoải mái, tự nhiên như nói chuyện. Ðây, vần lục bát của hơn 30 năm trước:
Nên thời gian ấy ngùi trông

giọt mưa xanh mấy tuổi nàng 
tôi nghe lá rụng như vàng áo xưa 
hơi tàn tro ấm lần đưa 
ba năm khơi lại cũng vừa đủ đau! 
sớm, trưa, chiều, tối, ra, vào 
người chưa yên nỗi thầm xao xác lòng 
nên thời gian ấy ngùi trông 
khô như hạt bụi trưa ngừng ngập bay... 
ba năm vuốt sợi tình dài 
ừ, tôi còn vụng ngón-tay-dậy-thì 
thuở nào sầu đã lâm ly 
giờ thêm già héo (nhiều khi hận thù!) 
lửa đom đóm mỏi mòn, lu 
nhưng tôi buồn cứ vi vu thổi hoài 
mưa thì mưa thả phai phai 
rồi sau đó sẽ một vài tang thương 
bởi quen cầm lược soi gương 
biết ai ôm gối mộng thường lâu chăng? 
giọt mưa xanh mấy tuổi nàng 
tôi nghe lá rụng như vàng áo xưa... 
(1970)

Hôm nay

khi không tình não nùng buồn 
gót chân ai bỏ con đường nhớ nhung 
gót chân ai nhẹ vô cùng 
dẫm lên xác-lá-tôi từng tiếng kêu 
gót chân ai bước, nhẹ hều 
bước qua tôi, bước, hư nhiều thói quen! 
khi không tình não nùng buồn
nhớ hôm qua vẫy tay ngừng ngập xa 
tóc ai ngắn ngắn, như là 
suốt đời chưa chịu thiệt thà chấm vai 
suốt đời khét nắng rong chơi 
kể như hơi hướm bàn tay tôi, thừa! 
mừng em sớm biết lọc lừa 
biết ngây thơ giả – biết đùa với đau! 
biệt ly dù ở ga nào 
cho tôi ngồi một toa tàu lãng quên... 
(1974)



Chiều Mệnh Danh Tổ Quốc
Tác giả: Nguyễn Tất Nhiên
 1.
Người yêu tôi khóc ngất
Chiều Quân Đội nghĩa trang
Rạt rào hơi gió nóng
Cho đau tà áo tang
Người yêu tôi khóc ngất
Chiều Quân Đội nghĩa trang
Ngập ngừng hơi xác ướp
Bay pha mùi áo nhang
Người yêu tôi khóc ngất
Trước quan tài sĩ quan
Trước hai chàng lính đứng
Thao diễn nghỉ lạnh lùng
Người yêu tôi khóc ngất
Trung úy thản nhiên cười
Lồng trong khung ảnh đẹp
Dựng sau bình bông tươi
2.
Sự vinh thăng bất ngờ
Là đem theo nước mắt
Là danh dự xót xa
Là một lần đắp mặt
Một lá cờ quốc gia
3.
Tờ thư nào cuối cùng
Nơi chiến trường Cam Bốt
Tờ thư nào cuối cùng
Dùng làm câu trăn trối
"Nhớ gởi lời giùm anh
Ai cũng thăm nhắn hết
Nhớ cho Duyên hai nghìn
Nó mừng hôm sinh nhật ! ... "
4.
Chiều Quân Đội nghĩa trang
Chiều mệnh danh Tổ Quốc
Có muôn ngàn câu kinh
Có muôn ngàn tiếng khóc
Có chuyến xe nhà binh
Đưa "Thiên Thần" xuống đất
Còn ai, còn ai chăng ?
Mua cờ bằng tính mệnh
Cho tôi đừng biết tên
Cho tôi đừng nhận diện
Cho tôi đừng chứng kiến
Xác "thiên thần" rã manh
5.
Người yêu tôi khóc ngất
Chiều Quân Đội nghĩa trang
Vài dặm bụi lang thang ...
(1971)
Thơ Nguyễn Tất Nhiên



Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét